Listeria monocytogenes is een beruchte bacterie die een serieuze bedreiging vormt voor de voedselveiligheid. Wat deze bacterie zo gevaarlijk maakt, is het vermogen om te overleven en te groeien in koude en vochtige omgevingen. Deze omstandigheden zijn veelvoorkomend in de voedingsindustrie. Productieomgevingen met regelmatige temperatuurwisselingen en vochtige opslagruimtes lopen het grootste Listeria risico.
Maar welke sectoren zijn het meest kwetsbaar? Wat zijn risicogebieden in productieomgevingen en hoe kun je als producent Listeria risico’s beperken?
Listeria kan op veel plekken ontstaan, overleven en groeien. Zelfs nog bij de consument thuis kan de Listeria ontstaan. Toch zijn er een paar sectoren waar een groter Listeria risico is. In productieruimtes waar vlees, vis, zuivel, groente en fruit, kant-en-klaar en bakkerijen en deegwaren worden verwerkt, zijn de Listeria risico’s het grootst.
In deze video legt onze partner Ecolab in vogelvlucht uit wat Listeria risico’s zijn.
Listeria vormt een groot risico in vleesverwerkende bedrijven omdat de bacterie kan overleven en groeien in gekoelde en vochtige ruimtes. Denk bijvoorbeeld aan snij- en verpakkingsruimtes. Goten en putten zijn vaak moeilijk te reinigen, waardoor biofilms ontstaan. Biofilms zijn een hardnekkige bron van een Listeria besmetting. Daarnaast kan herbesmetting optreden na het verhittingsproces. Hiervan is vooral sprake bij verpakte vleeswaren. Strikte hygiëneprotocollen en een doordacht reinigingsregime voorkomen (her)besmetting.
Productielijnen waar natte reiniging plaatsvindt, sprake is van gekoelde opslag en de verwerking van rauwe en gerookte visproducten verhogen het risico op Listeria. Goten en putten kunnen, net als in een vleesverwerkende fabriek, fungeren als besmettingsbron als ze niet goed worden gereinigd. Bovendien vereist de combinatie van ruwe, verwerkte en verpakte producten extra waakzaamheid om kruisbesmetting te minimaliseren.
Listeria kan in de zuivelindustrie een probleem vormen, vooral bij het gebruik van ongepasteuriseerde melk en in productielijnen waar kaasrijping en opslag plaatsvinden. Door de lange houdbaarheid van bepaalde zuivelproducten kan een besmetting zich langdurig handhaven en verspreiden. Listeria verspreidt zich in de productieomgeving via schoonmaakmaterialen, het verplaatsen van besmette producten of pallets naar schone zones en via de handen van medewerkers.
Ook condensvorming in opslagruimtes en apparatuur kan bijdragen aan de verspreiding van de bacterie. In ruimtes met een hoge luchtvochtigheid kan Listeria zich via druppels op oppervlakken verspreiden, vooral als de temperatuur niet goed wordt gereguleerd of als er dode hoeken zijn in het ventilatiesysteem.
Omdat Listeria via water en grondstoffen in productielocaties terecht kan komen, is deze sector kwetsbaar. De bacterie verspreidt zich snel via waslijnen, snijmachines en verpakkingslijnen. Stilstaand water en onvoldoende gereinigde transportbanden vormen kritieke risicofactoren. Aangezien veel groenten en fruit rauw worden verwerkt, is er een groot risico op kruisbesmetting. Strikte hygiëneprotocollen zijn daarom wederom belangrijk. Ook handhygiëne van medewerkers is een aandachtpunt om kruisbesmetting door mensen te voorkomen.
Omdat de consument groente en fruit in veel gevallen rauw eet, is de besmettingskans ook hoger. Wees dus extra scherp op voedselveiligheid!
De kant-en-klaarmaaltijdenindustrie (ready-to-eat) verwerkt producten die vaak direct geconsumeerd worden zonder extra verhitting. Snijmachines, verpakkingsmachines en transportbanden zijn kritieke plekken waar de bacterie zich kan nestelen. De complexiteit van het productieproces vereist een strikt hygiënebeleid en constante monitoring.
Hoewel droge bakkerijproducten minder risico lopen, vormen productielocaties waar vers deeg, banketvulling en roomproducten worden verwerkt een potentieel besmettingsgevaar. Machines en werkbanken kunnen moeilijk schoon te maken zijn, en een vochtig klimaat in bakkerijen (door stoom en condensatie) biedt gunstige omstandigheden voor de groei van Listeria. Preventieve maatregelen en frequente schoonmaakroutines zijn noodzakelijk om het risico te minimaliseren.
Een effectief hygiëneplan is de sleutel tot het minimaliseren van Listeria-risico’s in de voedingsindustrie. Dit omvat:
Bij Brilliant begrijpen we hoe groot de impact van een Listeria-besmetting kan zijn. Daarom bieden wij:
Met de juiste, passende aanpak houd jij jouw productieomgeving Listeria-vrij en garandeer je de hoogste voedselveiligheidsnormen.
Wil je op de hoogte blijven van belangrijke ontwikkelingen in de branche, nieuwe regelgeving en innovatieve hygiëneoplossingen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.
Ontvang relevante updates over voedselveiligheid en hygiëne Blijf op de hoogte van nieuwe wetgeving en normen Ontvang praktische tips en innovatieve oplossingen voor jouw bedrijf
Samen werken we aan een (voedsel)veilige, hygiënische en duurzame toekomst in de voedingsindustrie.
Brilliant is de specialist voor de top van voedselverwerkende bedrijven op het gebied van hygiëne en voedselveiligheid. Door strategische partnerschappen en meer dan 20 jaar ervaring in de branche hebben we de benodigde kennis en expertise in huis om de personen, het productiebedrijf en het productieproces optimaal te beschermen.
Brilliant Group B.V.
